c7p έγραψε:Θεωρήστε το λογισμικό ως προϊόν μιας συνταγής μαγειρικής π.χ μια μηλόπιτα. Αν την μηλόπιτα την αγοράζεις ή σου την προσφέρει δωρεάν ένα ζαχαροπλαστείο ή ένας φίλος, για την οποία όμως δεν σου δίνει την συνταγή, τότε απλώς την καταναλώνεις χωρίς να ξέρεις τι ακριβώς περιέχει και μη έχοντας την δυνατότητα να βελτιώσεις την συνταγή ή να την χρησιμοποιήσεις όπως θέλεις. Σε αυτήν την περίπτωση το λογισμικό (για το παράδειγμα μηλόπιτα) είναι κλειστό.
Αν από την άλλη το ζαχαροπλαστείο ή ένας φίλος σου δώσει δωρεάν την μηλόπιτα ή αν την αγοράσεις αλλά παράλληλα σου δίνει και την συνταγή της και την ελευθερία να την βελτιώσεις τότε μπορούμε να θεωρήσουμε το λογισμικό/μηλόπιτα ανοιχτό (ξέρεις τα συστατικά της συνταγής) και ελεύθερο (μπορείς να το βελτιώσεις και να το χρησιμοποιήσεις όπως σχεδόν θέλεις).
Ωραίο παράδειγμα. Ας το ξεκαθαρίσουμε λίγο.
1. Μια σημαντική διαφορά μεταξύ μηλόπιτας και ελ/λακ είναι ότι το ελ/λακ είναι άυλο αγαθό και μπορούμε να κάνουμε όσα αντίγραφα θέλουμε με τόσο φθηνή τιμή, που δίνεται ουσιαστικά δωρεάν. Ένα από τα προβλήματα τού να εξηγήσεις το τι είναι ελ/λακ είναι εκείνο το ζήτημα με το άυλο (οπότε δωρεά αντίγραφα), και το παράδειγμα της μηλόπητας βοηθάει πάρα πολύ.
2. Κοινωνία χωρίς ελ/λακ: μπορείς να αγοράσεις το παρασκεύασμα/τροφή που λέγεται μηλόπητα και να το καταναλώσεις, δίχως να γνωρίζεις πως να φτιάξεις τη δική σου μηλόπητα. Δεν έχεις τη συνταγή. (Πατέντες λογισμικού: γνωρίζεις τη συνταγή ωστόσο για κάθε μηλόπιτα που φτιάχνεις πρέπει να πληρώνεις και τον «ιδιοκτήτη» της συνταγής).
3. Κοινωνία με ελ/λακ: η συνταγή της μηλόπιτας είναι κοινό αγαθό, τη γνωρίζει ο καθένας. Για τα μήλα που έχει στον κήπο ή στο κτήμα, μπορεί να ξεκινήσει μια επιχείρηση για παραγωγή και μεταπώληση μηλόπιτας. Και οι συνταγές δεν είναι αγαθό που μπορείς να πατεντάρεις. (Πατέντες λογισμικού: κάποιος έχει πατέντα «παρασκεύασμα φρούτου με αλεύρι όπου ψήνεται στο φούρνο». Η πατέντα είναι τέτοια (και οι πατέντες λογισμικού είναι πράγματι σε αυτό το στυλ) που πρέπει να δώσεις χρήματα. Ακόμα και αν ανακαλύψεις μια νέα συνταγή και κανείς τη δική σου πατέντα, πρέπει να πληρώσεις στις υπάρχουσες πατέντες οπότε οι νέοι δεν έχουν όφελος).
4. Είμαστε εντάξει στο να αγοράζουμε τις μηλόπιτες. Θέλουμε να υπάρχει η δυνατότητα στον καθένα να μπορεί να μπει στην παρασκευή μηλόπιτας, δίχως τεχνητούς περιορισμούς. Δε θέλουμε δωρεάν μηλόπιτες διότι αυτό το δωρεάν κρύβει το κόστος της παραγωγής των μήλων, της παρασκευής του προϊόντος, και της διάθεσης στο καταναλωτικό κοινό.